بايدها و نبايدهاي روغن گيربكس
چرا روغن گيربكس مهم است؟
روغن گيربكس نقش بسيار مهمي در عملكرد صحيح سيستم انتقال قدرت ايفا مي‌كند. اين روغن به عنوان يك روان‌كننده عمل كرده و اصطكاك بين قطعات داخلي گيربكس را كاهش مي‌دهد. همچنين، روغن گيربكس وظيفه خنك‌كاري اين سيستم را بر عهده دارد و از افزايش حرارت بيش از حد جلوگيري مي‌كند.
به مرور زمان، روغن گيربكس كيفيت خود را از دست مي‌دهد و ممكن است با ذرات فلزي ناشي از سايش قطعات گيربكس آلوده شود. اين امر باعث كاهش كارايي روغن شده و در نهايت به عملكرد نامناسب گيربكس و افزايش خرابي‌هاي احتمالي منجر مي‌شود.
بيشتر بخوانيد: امداد خورو شبانه روزي مرند
تفاوت روغن گيربكس‌هاي دستي و اتوماتيك
قبل از اينكه به زمان و نحوه تعويض روغن گيربكس بپردازيم، بايد به تفاوت ميان روغن گيربكس‌هاي دستي و اتوماتيك توجه كنيم. در گيربكس‌هاي دستي، روغن عمدتاً به عنوان روان‌كننده عمل مي‌كند، اما در گيربكس‌هاي اتوماتيك، علاوه بر روانكاري، وظيفه انتقال نيرو به چرخ‌دنده‌ها را نيز بر عهده دارد. اين تفاوت‌ها موجب مي‌شود كه نوع روغن و زمان تعويض آن در گيربكس‌هاي اتوماتيك و دستي متفاوت باشد.
علائم نياز به تعويض روغن گيربكس
در صورتي كه روغن گيربكس كيفيت خود را از دست بدهد، معمولاً برخي علائم هشداردهنده در عملكرد خودرو ظاهر مي‌شود. توجه به اين علائم مي‌تواند شما را از نياز به تعويض روغن گيربكس مطلع كند:
-
صداي غيرعادي از گيربكس: اگر هنگام تغيير دنده يا حركت خودرو صداي غيرعادي از گيربكس شنيده مي‌شود، اين ممكن است نشانه‌اي از كاهش كيفيت روغن گيربكس باشد.
-
دشواري در تعويض دنده: گيربكس‌هاي دستي ممكن است هنگام تعويض دنده دچار مشكل شوند و دنده‌ها به سختي جا بيفتند. در گيربكس‌هاي اتوماتيك نيز ممكن است تعويض دنده به نرمي انجام نشود.
-
لرزش در حين رانندگي: احساس لرزش يا تكان‌هاي غيرعادي هنگام حركت مي‌تواند نشانه كاهش كيفيت روغن گيربكس باشد.
-
افزايش حرارت گيربكس: يكي ديگر از نشانه‌ها، افزايش حرارت بيش از حد در سيستم گيربكس است كه مي‌تواند به علت كمبود يا كيفيت پايين روغن گيربكس رخ دهد.
-
چراغ هشدار گيربكس: در بسياري از خودروها، چراغ هشدار گيربكس در صورت كاهش كيفيت يا سطح روغن روشن مي‌شود.
زمان مناسب تعويض روغن گيربكس
زمان مناسب براي تعويض روغن گيربكس بسته به نوع خودرو، نوع گيربكس و شرايط رانندگي متفاوت است. معمولاً سازندگان خودرو در دفترچه راهنماي خودرو، زمان پيشنهادي براي تعويض روغن گيربكس را مشخص مي‌كنند. با اين حال، به طور كلي موارد زير مي‌توانند به شما كمك كنند تا بدانيد چه زماني نياز به تعويض روغن گيربكس داريد:
-
گيربكس‌هاي دستي: تعويض روغن گيربكس‌هاي دستي معمولاً هر ۴۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ كيلومتر توصيه مي‌شود. البته در شرايط رانندگي سنگين و پرترافيك، ممكن است نياز به تعويض زودتر باشد.
-
گيربكس‌هاي اتوماتيك: براي گيربكس‌هاي اتوماتيك، تعويض روغن ممكن است هر ۵۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ كيلومتر نياز باشد. اما در اين مورد نيز شرايط رانندگي و نوع روغن تأثيرگذار است. برخي گيربكس‌هاي اتوماتيك نيز به روغن‌هايي با طول عمر بيشتر نياز دارند.
-
شرايط رانندگي: اگر در مناطق با ترافيك سنگين يا جاده‌هاي ناهموار رانندگي مي‌كنيد، گيربكس تحت فشار بيشتري قرار مي‌گيرد و روغن زودتر كيفيت خود را از دست مي‌دهد. بنابراين ممكن است نياز به تعويض روغن در فواصل كوتاه‌تر باشد.
بيشتر بخوانيد: راهنماي شست و شوي انژكتور
مراحل تعويض روغن گيربكس
تعويض روغن گيربكس از اهميت بالايي برخوردار است و در صورت انجام صحيح، مي‌تواند عمر سيستم گيربكس را افزايش دهد. مراحل كلي تعويض روغن گيربكس به شرح زير است:
-
آماده‌سازي و تجهيزات لازم: قبل از شروع، مطمئن شويد كه تجهيزات لازم مانند جك خودرو، ظرف تخليه روغن، آچار مناسب براي باز كردن پيچ تخليه، و روغن گيربكس جديد مناسب براي خودرو را در اختيار داريد.
-
تخليه روغن قديمي: خودرو را با جك بالا ببريد تا دسترسي به زير خودرو آسان‌تر باشد. سپس پيچ تخليه روغن گيربكس را باز كنيد و اجازه دهيد روغن قديمي به طور كامل تخليه شود. اين كار ممكن است چند دقيقه طول بكشد، بنابراين صبر كنيد تا تمام روغن خارج شود.
-
بررسي فيلتر روغن (در صورت وجود): برخي گيربكس‌ها فيلتر روغن دارند كه در زمان تعويض روغن بايد بررسي و در صورت نياز تعويض شود. تعويض فيلتر روغن به كاركرد بهينه گيربكس كمك مي‌كند و مانع از ورود ذرات آلوده به داخل سيستم مي‌شود.
-
بستن پيچ تخليه و اضافه كردن روغن جديد: پس از تخليه كامل روغن قديمي، پيچ تخليه را مجدداً ببنديد. حالا مي‌توانيد روغن جديد را به گيربكس اضافه كنيد. معمولاً در گيربكس‌هاي دستي، روغن از طريق پيچ مخصوصي در كنار گيربكس اضافه مي‌شود. در گيربكس‌هاي اتوماتيك نيز ممكن است اين كار از طريق گيج روغن انجام شود.
-
بررسي سطح روغن: پس از اضافه كردن روغن، سطح روغن گيربكس را با استفاده از گيج مخصوص بررسي كنيد. اطمينان حاصل كنيد كه سطح روغن در حد مناسب قرار دارد و بيش از حد يا كمتر از حد توصيه‌شده نباشد.
-
آزمايش عملكرد: پس از اتمام تعويض روغن، خودرو را روشن كنيد و در چند دنده مختلف حركت دهيد تا مطمئن شويد كه گيربكس به درستي كار مي‌كند.
انتخاب روغن مناسب براي گيربكس
انتخاب روغن مناسب براي گيربكس از اهميت بالايي برخوردار است و مستقيماً بر عملكرد و طول عمر گيربكس تأثير مي‌گذارد. هر نوع گيربكس به نوع خاصي از روغن نياز دارد كه مشخصات آن در دفترچه راهنماي خودرو ذكر شده است. عواملي مانند گران‌روي (ويسكوزيته) و استانداردهاي مورد نياز بايد مدنظر قرار گيرند.
در گيربكس‌هاي دستي معمولاً از روغن‌هاي با ويسكوزيته بالا استفاده مي‌شود، در حالي كه گيربكس‌هاي اتوماتيك به روغن‌هايي با خواص متفاوت نياز دارند كه علاوه بر روانكاري، وظيفه انتقال نيرو را نيز به عهده دارند. انتخاب روغن نامناسب مي‌تواند باعث كاهش كارايي گيربكس و بروز مشكلات جدي شود.
نتيجه‌گيري
تعويض به موقع و صحيح روغن گيربكس از موارد حياتي در نگهداري خودرو است كه تأثير زيادي بر عملكرد و طول عمر گيربكس دارد. توجه به علائم هشداردهنده و رعايت زمان‌بندي تعويض روغن، به شما كمك مي‌كند تا از بروز مشكلات جدي در گيربكس خودرو جلوگيري كنيد. همچنين، انتخاب روغن مناسب و استفاده از تجهيزات صحيح براي تعويض روغن، بخش مهمي از اين فرآيند است. با انجام منظم اين كار، مي‌توانيد به حفظ كارايي و كاهش هزينه‌هاي تعميرات بلندمدت خودرو كمك كنيد.
برچسب: ،